In Manu Medici

Sofia twijfelt... Morgen is het tijd voor haar chemokuur. Haar twaalfde en laatste. 

Maar ze heeft pijn, in haar vingers en in haar voeten. Het is dezelfde pijn die ze bij de vorige kuren ook kreeg. Alleen toen was het na een paar dagen weer over. Nu komt het steeds terug. 
De chemokuur doodt de kanker, maar tast ook de zenuwen aan. En dat zorgt voor pijn. Deze pijn. Dit is een bekende bijwerking van deze chemokuur. 
En soms raakt de zenuwbaan zo beschadigd, dat hij niet meer herstelt. En dan blijft de pijn. Voor altijd. Die twaalfde kuur kan net de druppel zijn, die de emmer doet overlopen. Net de druppel dat de kanker wel of niet wegblijft. En net de druppel dat de bijwerking van pijn wel of niet voor altijd aanwezig blijft.

Als arts schrijf ik vaak medicijnen voor. Medicijnen met een goede werking. Een werking die mensen beter moet maken. Dat is de hoofdwerking. Maar datzelfde medicijn kan ook bijwerkingen geven, bijwerkingen die mensen zieker maken. En vaak geldt: hoe sterker de werking van een medicijn, hoe groter de kans op bijwerkingen. Het omgekeerde is ook vaak waar: een medicijn zonder bijwerkingen, is een medicijn zonder hoofdwerking.
De kunst is om met medicijnen zo veel mogelijk goed te doen, zonder al te veel kwaad te doen. Soms is dat erg ingewikkeld. Zeker in deze tijd, waarin veel medicijnen preventief worden gegeven: van de hoofdwerking hebben we dan pas over vijf of tien jaar plezier, maar de bijwerkingen krijgen we vandaag al. Gelukkig is het zelden zo ingewikkeld als bij Sofia, bij wie zowel de hoofdwerking, als de bijwerking, je leven op je kop kan zetten. Maar het laveren tussen hoofdwerking en bijwerkingen blijft een kunst.

De volgende dag besluit Sofia, in samenspraak met haar oncoloog en nog twee andere artsen, om de laatste chemokuur niet te nemen. De mogelijke bijdrage aan haar genezing is erg klein, en de kans op blijvende pijn is erg groot. Het blijft ingewikkeld. Maar een besluit, moet je nemen. Alleen na een besluit, kan je verder naar de volgende stap.

"De hele mens behandelen, en niet de getallen" is het motto wat hier bij hoort. Maar hoe doe je dat dan? Persoonlijk denk ik, dat de sleutel ligt, in het oprecht interesse hebben in het leven van die mens. Pas dan kan je de hele mens behandelen. Pas dan besef je, wat de werking, en/of bijwerking van een medicijn, voor een mens betekent. Ik neem me voor daar nog meer naar op zoek te gaan.